W latach 2012-2018 w ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki zrealizowano projekt badawczy pt. "Ludność historycznego powiatu lubelskiego w latach 1594-1900 w świetle rejestracji metrykalnej" (11H 12 0505 81). Zespół badawczy tworzyli: dr hab. Piotr Rachwał, prof. KUL (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II) – kierownik projektu; dr Dorota Bród (Politechnika Rzeszowska); dr Janina Gawrysiakowa (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II); ks. dr hab. Jarosław Marczewski (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Archiwum Archidiecezjalne Lubelskie); dr hab. Bogumił Szady, prof. KUL (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; Instytut Historii PAN); dr Dominik Szulc (Instytut Historii PAN).

Projekt badawczy zrealizował dwa nadrzędne cele. Pierwszym z nich było skatalogowanie i digitalizacja staropolskich ksiąg metrykalnych (powstałych przed 1797 rokiem) przechowywanych w archiwach parafialnych Lubelszczyzny. Drugim, wykorzystanie wypisów z ksiąg metrykalnych w postaci liczb ruchu naturalnego do badań nad historią zaludnienia wschodniej Polski. Utworzenie kopii cyfrowych ksiąg metrykalnych i udostępnienie w Internecie nie tylko zabezpieczyło je przed utratą i zniszczeniem, ale dodatkowo umożliwia ich eksplorację szerokiemu gronu badaczy.

Zasięg terytorialny badań wyznaczyły granice powiatu lubelskiego z ok. 1564 r. Na obszarze tym funkcjonowały 54 parafie, których liczba powiększyła się do 62 pod koniec XIX wieku. Zważywszy, że historyczne granice powiatu lubelskiego wyznaczone na mapie opublikowanej w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk (Województwo lubelskie w drugiej połowie XVI wieku, oprac. S. Wojciechowski, Warszawa 1966) wzbudzają kontrowersje, wytypowany obszar należy traktować jako umowny. Wątpliwości dotyczą przede wszystkim rozgraniczenia powiatu lubelskiego i powiatu urzędowskiego, w pozostałej części były to granice naturalne (Wisła, Tyśmienica, Wieprz oraz wzniesienie Zachodniego Roztocza). Zakres chronologiczny badań wyznaczała obecność najstarszych ksiąg metrykalnych (Lublin 1582), a z drugiej rok 1900. Na końcową datę wpływają czynniki natury źródłowej i demograficznej. W 1897 r. został przeprowadzony pierwszy i jedyny w dziejach Królestwa Polskiego powszechny spis ludności. Ponadto na początku XX wieku na ziemiach polskich zaszły przemiany demograficzne, skutkujące trwałym spadkiem współczynników rodności oraz zgonów.

Dane o ruchu naturalnym omawianego obszaru zostały wykorzystane m. in. do kompleksowej analizy demograficznej. W tym celu zastosowano metodę inverse projection (i jej odmiany) - nowatorska na gruncie polskich badań demografii historycznej. (Metodę projekcji odwróconej użyto przy rekonstrukcji krajobrazu demograficznego takich państw jak: Anglia (1541-1871), Norwegia (1735-1974), Szwecja (1750-1875), Włochy (1750-1911), a także mniejszych obszarów jak miasta czy okręgi parafialne, np. Colyton (1545-1834), Pays de Caux (1530-1700), Amsterdam (1680-1921). Podobne badania nad przeszłością demograficzną szeroko rozumianej Lubelszczyzny umożliwiły oszacowanie poziomu ważnych wskaźników demograficznych, w tym współczynnika umieralności oraz poznanie struktury wiekowej populacji. W efekcie otrzymano unikalne dane, przydatne do konstruowania modeli opisujących zależności między systemem demograficznym, środowiskiem i porządkiem ekonomicznym. Opublikowane wyniki badań stanowią asumpt do dalszych rozważań nad przeszłością demograficzną kraju.

Najliczniejszą grupę odbiorców zrealizowanego przedsięwzięcia stanowi liczna rzesza genealogów-amatorów oraz badaczy regionalistów, dla których cyfrowe kopie ksiąg metrykalnych są podstawowym źródłem w zakresie odkrywania historii własnej rodziny, pogłębiania relacji i więzi międzyludzkich, a także kształtowania i pogłębiania postaw przynależności oraz tożsamości narodowej i kulturowej.